Διαβάστε ένα άρθρο που θίγει το θέμα της εκπαίδευσης και πιστοποίησης μηχανοδηγών από τον ΟΣΕ.

Η χώρα που (δεν) έβλεπε τα τρένα να περνούν…
...ή πώς η αδυναμία του ΟΣΕ να πιστοποιήσει μηχανοδηγούς στα νέα τμήματα του σιδηροδρομικού δικτύου, προκαλεί καθυστερήσεις και στρεβλώσεις στην αγορά των μεταφορών
 Πέτρος Καράς

Ναρκοθετείται η δραστηριοποίηση των νέων ιδιωτικών εταιρειών σιδηροδρομικών μεταφορών που έχουν εμφανιστεί το τελευταίο διάστημα, καθώς, ελλείψει προσωπικού από πλευράς του διαχειριστή του σιδηροδρομικού δικτύου ΟΣΕ, δεν είναι δυνατή η πιστοποίηση των μηχανοδηγών τους στα νέα τμήματα του σιδηροδρομικού δικτύου, με αποτέλεσμα να τίθεται εν αμφιβόλω η ομαλή επιχειρησιακή τους λειτουργία και η αγορά του σιδηρόδρομου να κινδυνεύει να παραμείνει πρακτικά κλειστή.


Παράλληλα, η συγκεκριμένη αδυναμία του ΟΣΕ φαίνεται ότι σιωπηρώς οδηγεί τον μεγαλύτερο ανταγωνιστή τους, δηλαδή την ΤΡΑΙΝΟΣΕ, στο να πιστοποιήσει η ίδια τους μηχανοδηγούς της στα νέα τμήματα του σιδηρόδρομου, κάτι που πρακτικά όμως προκαλεί και ζήτημα ανεξαρτησίας, καθώς ο ελέγχων και ο ελεγχόμενος είναι το ίδιο νομικό πρόσωπο.

Το γεγονός συζητείται ευρύτερα στη σιδηροδρομική κοινότητα της Ελλάδας, καθώς δίδεται τις επόμενες ημέρες σε κυκλοφορία το πρώτο τμήμα της νέας σιδηροδρομικής γραμμής υψηλών ταχυτήτων Τιθορέα – Δομοκός. Πρόκειται για το τμήμα Τιθορέα – Λιανοκλάδι, το οποίο ξεκίνησε να κατασκευάζεται πριν από είκοσι χρόνια και υπόσχεται θεαματική βελτίωση των ταχυτήτων στα δρομολόγια, ενώ φέρνει την ολοκλήρωση των έργων εκσυγχρονισμού του δικτύου που συνδέει τον Πειραιά με τα βόρεια σύνορα της Ελλάδας.

Ο λόγος είναι καθαρά πρακτικός. Για τις ανάγκες χρήσης της νέας σιδηροδρομικής γραμμής, όλοι οι μηχανοδηγοί των εταιριών που θα χρησιμοποιήσουν το νέο δίκτυο, θα κληθούν να πιστοποιηθούν κατάλληλα στη χρήση της νέας αυτής υποδομής, προτού οδηγήσουν τρένα στο συγκεκριμένο τμήμα, κάτι που αποτελεί απαραίτητη και νομικά δεσμευτική προϋπόθεση.

Σύμφωνα με σιδηροδρομικούς, επιχειρείται σιωπηρά η πιστοποίηση των μηχανοδηγών της ΤΡΑΙΝΟΣΕ στο νέο τμήμα της γραμμής από την ίδια, κάτι που όμως θέτει ζήτημα σύγκρουσης συμφερόντων, καθώς ο πιστοποιών οφείλει να είναι ουδέτερος και ανεξάρτητος από τον πιστοποιούμενο.

Το παράδοξο αυτό φαινόμενο ελληνικό φαινόμενο έχει την εξήγησή του. Ο ΟΣΕ δεν φρόντισε να διαθέτει εγκαίρως τους δικούς τους μηχανοδηγούς στο πλαίσιο της σχεδιαζόμενης Σιδηροδρομικής Ακαδημίας – η δημιουργία της οποίας έχει εξαγγελθεί, αλλά δεν έχει προχωρήσει – που θα αναλάμβαναν να πιστοποιήσουν κατάλληλα τους συναδέλφους τους από τις άλλες σιδηροδρομικές εταιρίες, όπως ορίζεται από τον Νόμο.


Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, το εμπορευματικό έργο που παρέχεται μέσω σιδηρόδρομου στην Ελλάδα είναι ισχνό και το δεύτερο χαμηλότερο στην ΕΕ (Alexandros Michailidis / SOOC)
Είναι χαρακτηριστικό ότι γίνεται ρητή αναφορά αυτού του φαινομένου στην τελευταία έκθεση πεπραγμένων της Ρυθμιστικής Αρχής Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ), η οποία είναι η ανεξάρτητη αρχή που αδειοδοτεί όλες τις σιδηροδρομικές επιχειρήσεις, σε εφαρμογή του ευρωπαϊκού θεσμικού πλαισίου. «Είναι προφανές ότι χωρίς την δυνατότητα εκπαίδευσης και πιστοποίησης της κρίσιμης για την λειτουργία κάθε σιδηροδρομικής επιχείρησης αυτής ειδικότητας η σιδηροδρομική αγορά στην Ελλάδα θα θεωρείται, αλλά και θα είναι ουσιαστικά κλειστή, με ότι αυτό συνεπάγεται» σημειώνεται.

Στη συγκεκριμένη αναφορά είχε απαντήσει με δηλώσεις του στον Τύπο ο πρώην πια διευθύνων σύμβουλος του ΟΣΕ, κ. Κώστας Πετράκης, υπερασπιζόμενος το έργο του Οργανισμού, ο οποίος, ωστόσο, πρόσφατα παραιτήθηκε, έπειτα από σύγκρουσή με τον υπουργό Υποδομών, Χρήστο Σπίρτζη. Ο ΟΣΕ σήμερα παραμένει διοικητικά ακέφαλος.

Στην Ελλάδα, όπου ο ΟΣΕ έχει εξελιχθεί σε ουδέτερο διαχειριστή δικτύου, χωρίς εμπορικές δραστηριότητες, οι αδειοδοτημένες σιδηροδρομικές επιχειρήσεις είναι η ΤΡΑΙΝΟΣΕ, η Rail Cargo Logistics Goldair (κοινοπραξία των Αυστριακών Σιδηρόδρομων με την εταιρεία Goldair), η Piraeus Europe Asia Rail Logistics (PEARL) και η ΣΤΑΣΥ, η οποία λειτουργεί το Μετρό και το Τραμ της Αθήνας.

Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, το εμπορευματικό έργο που παρέχεται μέσω σιδηρόδρομου στην Ελλάδα είναι ισχνό και το δεύτερο χαμηλότερο στην ΕΕ, καθώς φτάνει μετά βίας τα 300 εκατ. τονοχιλιόμετρα. Ωστόσο, λόγω της συνεχιζόμενης ανάπτυξης του λιμανιού του Πειραιά και της επερχόμενης ολοκλήρωσης των νέων έργων στον κεντρικό σιδηροδρομικό άξονα της Ελλάδας, η αγορά προεξοφλεί ότι εμφανίζονται ευκαιρίες ανάπτυξης σιδηροδρομικού εμπορευματικού έργου.

Η ανάπτυξη των σιδηροδρομικών εμπορευματικών μεταφορών αποτελεί προτεραιότητα για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Είναι χαρακτηριστικό ότι η κλαδική ένωση των ιδιωτικών εμπορευματικών σιδηροδρομικών επιχειρήσεων της Ευρώπης ERFA διαθέτει σήμερα 62 εταιρίες –  μέλη, οι οποίες αθροιστικά είναι υπεύθυνες για 230.000 θέσεις εργασίας και ελέγχουν 3.500 μηχανές έλξης και 135.000 βαγόνια.

Η Ελλάδα μπορεί να περιμένει…

Πηγή:
- Η χώρα που (δεν) έβλεπε τα τρένα να περνούν…
http://www.protagon.gr/epikairotita/kindynos-na-parameinei-kleisti-ep-aoriston-i-sidirodromiki-agora-44341555508

Στην ιστοσελίδα του υπουργείου http://www.yme.gr/index.php?tid=1091 διαβάζουμε τα εξής:

Πιστοποίηση Μηχανοδηγών

Με το Νόμο 3911 (ΦΕΚ Α’ 12/08.02.2011), σχετικά με την πιστοποίηση των μηχανοδηγών και άλλες διατάξεις, ενσωματώθηκε στο Εθνικό Δίκαιο η Οδηγία 2007/59/ΕΚ (EE L 315/51 της 3.12.2007) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 23ης Οκτωβρίου 2007 σχετικά με την πιστοποίηση του προσωπικού οδήγησης μηχανών έλξης και συρμών στο σιδηροδρομικό σύστημα της Κοινότητας.
Με τον υπόψη νόμο προβλέπεται, μεταξύ άλλων, ότι κάθε μηχανοδηγός οφείλει να κατέχει άδεια και πιστοποιητικό. Όσον αφορά την ’δεια και το Πιστοποιητικό ισχύουν τα ακόλουθα.

’Aδεια:

·         10ετή ισχύ (ανανεώνεται μετά από ιατρικές εξετάσεις).
·         Ισχύει σε όλη την Ε.Ε.
·         Αποτελεί ιδιοκτησία του κατόχου.
·         Χορηγείται από την Αρχή (Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων).

Πιστοποιητικό:

·         Εκδίδεται από τη σιδηροδρομική επιχείρηση (Σ.Ε.) ή το Διαχειριστή Υποδομής (Δ.Υ.) που απασχολεί τον μηχανοδηγό.
·         Αποτελεί ιδιοκτησία της εκδότριας Σ.Ε. ή του Δ.Υ.
·         Ισχύει μόνον για τις υποδομές και το τροχαίο υλικό που αναγράφει.
·         Για να το διατηρήσει σε ισχύ, ο κάτοχος υποβάλλεται σε περιοδικές εξετάσεις των γλωσσικών και επαγγελματικών του γνώσεων κάθε τρία (3) έτη από την Σ.Ε. ή τον Δ.Υ.
Η διαδικασία απόκτησης άδειας μηχανοδηγού ανακοινώθηκε με το ΑΣ.19/60169/6396 που δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ Β’ 250/13.02.2012, όπως προβλέπεται στο άρθρο 14 παράγραφος 1 της Οδηγίας 2007/59/ΕΚ. Επιπροσθέτως, με την Κοινή Υπουργική Απόφαση ΑΣ19/οικ.45403/4662 (ΦΕΚ Β’ 3011/13.11.2012) έγινε ο καθορισμός των κριτηρίων βάσει των οποίων γίνεται η αναγνώριση των εκπαιδευτικών κέντρων, τα οποία παρέχουν επαγγελματική εκπαίδευση σε μηχανοδηγούς και υποψηφίους μηχανοδηγούς, καθώς επίσης και ο καθορισμός της διαδικασίας, των προϋποθέσεων αναγνώρισης και των δικαιολογητικών που υποβάλλονται για το σκοπό αυτό. Τέλος, με την Κοινή Υπουργική Απόφαση ΑΣ19/οικ.49045/5005 (ΦΕΚ Β’ 3178/29.11.2012) έγινε ο καθορισμός των κριτηρίων βάσει των οποίων γίνεται η αναγνώριση των εξεταστών μηχανοδηγών από τον Εθνικό Οργανισμό Πιστοποίησης Προσόντων και Επαγγελματικού Προσανατολισμού (Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π.), των δικαιολογητικών που υποβάλλονται, του ύψους του παραβόλου υπέρ του Δημοσίου για την κάλυψη του κόστους των εξετάσεων που οργανώνει η Αρχή, του πλαισίου συνεργασίας της Αρχής με τον ΕΟΠΠΕΠ σχετικά με τις εξετάσεις για την απόκτηση άδειας, της βεβαίωσης επιτυχούς εξέτασης που χορηγεί ο ΕΟΠΠΕΠ και κάθε σχετικού θέματος σύμφωνα με το Ν. 3911/2011 «Πιστοποίηση μηχανοδηγών και άλλες διατάξεις».
Το χρονοδιάγραμμα για την εφαρμογή της πιστοποίησης των μηχανοδηγών ακολουθεί το παρακάτω χρονοδιάγραμμα:

§     29.10.2011,	για μηχανοδηγούς που εργάζονται σε διασυνοριακά δρομολόγια, σε ενδομεταφορές ή μεταφορές εμπορευμάτων σε άλλο κράτος μέλος, ή που εργάζονται σε τουλάχιστον δύο κράτη μέλη.
§     29.10.2013,	για όλες τις νέες άδειες και πιστοποιητικά.
§     29.10.2018,	όλοι οι μηχανοδηγοί.

Στο ίδιο πεδίο έχουν δημοσιευτεί η Απόφαση 2010/17/ΕΕ της Επιτροπής της 29ης Οκτωβρίου 2009 σχετικά με τη θέσπιση των βασικών παραμέτρων για τα μητρώα αδειών μηχανοδηγού και τα μητρώα συμπληρωματικών πιστοποιητικών που προβλέπονται στην Οδηγία 2007/59/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, καθώς και ο Κανονισμός 36/2010 της Επιτροπής της 3ης Δεκεμβρίου 2009 σχετικά με τα κοινοτικά υποδείγματα αδειών μηχανοδηγού, συμπληρωματικών πιστοποιητικών, επικυρωμένων αντιγράφων συμπληρωματικών πιστοποιητικών και εντύπων αίτησης για άδειες μηχανοδηγού, σύμφωνα με την Οδηγία 2007/59/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου.
Τέλος, σε ό,τι αφορά τους μηχανοδηγούς έχει εκδοθεί και το π.δ. 161 (ΦΕΚ Α’ 200/01.10.2009) για την εναρμόνιση της Ελληνικής Νομοθεσίας προς τις διατάξεις της Οδηγίας 2005/47/ΕΚ του Συμβουλίου της 18ης Ιουλίου 2005 (ΕΕL195/15 της 27.7.2005) για τη συμφωνία μεταξύ της Κοινότητας Ευρωπαϊκών Σιδηροδρόμων (CER) και της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Εργαζομένων στον τομέα των Μεταφορών (ETF) για θέματα συνθηκών εργασίας των μετακινούμενων εργαζομένων που παρέχουν διασυνοριακές διαλειτουργικές υπηρεσίες στον τομέα των σιδηροδρόμων.

Συνημμένα Αρχεία
Οδηγία 2007/59/ΕΚ
Νόμος 3911/2011
Απόφαση 2010/17/ΕΚ
Κανονισμός 36/2010
Οδηγία 2005/47/ΕΚ
ΠΔ 161(ΦΕΚ Α'20/01.10.2009)
Διαδικασία απόκτησης άδειας μηχανοδηγού ΑΣ.19/60169/6396 (ΦΕΚ Β’ 250/13.02.2012)
Κοινή Υπουργική Απόφαση ΑΣ19/οικ.45403/4662 (ΦΕΚ Β’ 3011/13.11.2012)
Κοινή Υπουργική Απόφαση ΑΣ19/οικ.49045/5005 (ΦΕΚ Β’ 3178/29.11.2012)
Μητρώο Υποδομής
Απόφαση 2011/107/ΕΕ της Επιτροπής της 10ης Φεβρουαρίου 2011