Χρήστος Δεμέτης
Η ανατίναξη της γέφυρας αποτέλεσε την κορυφαία πράξη της ελληνικής αντίστασης και συνδέθηκε για πάντα με τον ποταμό του νομού Φθιώτιδας κάνοντας άπαντες να θυμούνται το ιστορικό γεγονός, όταν ακούν τη λέξη "Γοργοπόταμος".
Το τοπίο στην περιοχή είναι και σήμερα εξαιρετικής φυσικής ομορφιάς και τα δύο μεταλλικά πόδια της γέφυρας βρίσκονται στο σημείο όπου έγινε η ηρωική ανατίναξη.
Δείτε το βίντεο:
Τα ιστορικά γεγονότα που συνδέονται με τον Γοργοπόταμο
Η μάχη στο Δέμα του 1821
Τον Απρίλιο του 1821, ενώ η Επανάσταση είχε γενικευθεί στην Πελοπόννησο και τη Στερεά, κατήρχετο ισχυρή δύναμη Τούρκων και Αλβανών υπό τον Ομέρ Βρυώνη για να καταστείλει την εξέγερση. Τότε ο Δυοβουνιώτης με τριακόσιους επαναστάτες κατέλαβε την γέφυρα του Γοργοποτάμου (περιοχή Δέμα), ενώ ταυτόχρονα ο Διάκος αυτή του Σπερχειού και ο Πανουργιάς άλλες διόδους προς την Άμφισσα. Οι εχθρικές δυνάμεις έφτασαν πριν οι οπλαρχηγοί προλάβουν να οχυρώσουν τις θέσεις τους. Ο Δυοβουνιώτης και ο Πανουργιάς αντιστάθηκαν γενναία αλλά αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν μπροστά από τις πολύ ισχυρότερες τουρκαλβανικές δυνάμεις.
Από τους άνδρες του Δυοβουνιώτη σκοτώθηκαν πέντε, μεταξύ των οποίων και ο Μήτρος Βάγιας από τα Βάγια Βοιωτίας. Η αντίσταση αυτή, όπως και αυτές του Διάκου και του Πανουργιά, προκάλεσαν σημαντικές φθορές στον Ομέρ Βρυώνη ο οποίος αναγκάστηκε να επιστρέψει στην Λαμία και έπεισαν τους Τούρκους ότι οι επαναστάτες ήταν ένας υπολογίσιμος αντίπαλος. Από κάποιους συγγραφείς διατυπώθηκε η άποψη ότι ο Δυοβουνιώτης εγκατέλειψε τη θέση του και σ' αυτό οφείλεται και η περικύκλωση του Διάκου στην Αλαμάνα. Ο ιστορικός Γούδας θεωρεί λανθασμένη αυτή την άποψη.
Η Ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου το 1942
Η Μάχη του Γοργοποτάμου έγινε στις 25 Νοεμβρίου 1942, μεταξύ αντιστασιακών οργανώσεων του ΕΔΕΣ και του ΕΛΑΣ που συνεργάστηκαν με συντονισμό Βρετανών σαμποτέρ, εναντίον κυρίως Ιταλικών και Γερμανικών δυνάμεων που υπεράσπιζαν τη Γέφυρα του Γοργοποτάμου.
Το αποτέλεσμα ήταν η καταστροφή της γέφυρας και η διακοπή της σιδηροδρομικής επικοινωνίας επί έξι εβδομάδες. Θεωρείται μια σημαντική επιτυχία της Αντίστασης που έδρασε ενωμένη. Δεν είχε όμως στρατηγική σημασία για τον πόλεμο στη Β. Αφρική γιατί περίπου ένα μήνα νωρίτερα είχε κριθεί στη μάχη του Ελ Αλαμέιν.
Η καταστροφή της γέφυρας ήταν ένας από τους τρεις πιθανούς στόχους της αποστολής Χάρλινγκ (Operation Harling), που είχε σχεδιαστεί από το Στρατηγείο της Μέσης Ανατολής. Ο στόχος ήταν μία από τις γέφυρες Παπαδιάς, Ασωπού ή Γοργοποτάμου. Για την αποστολή Harling έπεσαν με αλεξίπτωτα δύο ομάδες στα τέλη Σεπτεμβρίου και μία ομάδα τον Οκτώβριο. Ηγέτες της αποστολής ήταν ο συνταγματάρχης Έντι Μάγιερς και ο ταγματάρχης Κρις Γουντχάους, οι οποίοι ήλθαν σε επαφή πρώτα με τον ΕΛΑΣ και τον Άρη Βελουχιώτη και στη συνέχεια με τον ΕΔΕΣ και τον Ναπολέοντα Ζέρβα. Στις 12 Νοεμβρίου ο Ναπολέων Ζέρβας επικοινώνησε με τον Άρη Βελουχιώτη του ΕΛΑΣ και συναντήθηκαν στη Βίνιανη, όπου του ζήτησε να συμμετάσχει στην επιχείρηση, ώστε να περαστεί το μήνυμα της συνεργασίας των αντιστασιακών δυνάμεων.
Δυο μέρες μετά την ανατίναξη της γέφυρας οι Ιταλοί, σε αντίποινα, πήραν από τις φυλακές της Λαμίας 14 πατριώτες από τους οποίους 7 εκτελέστηκαν μπροστά στην γκρεμισμένη γέφυρα. Τους υπόλοιπους τους εκτέλεσαν στα Καστέλλια της Παρνασίδας, μαζί με άλλους 10 κατοίκους.
Το 1982, με το νόμο 1285, η επέτειος της μάχης καθιερώθηκε ως ετήσιος Πανελλαδικός εορτασμός της Εθνικής Αντίστασης.
Νάρκη στο Γοργοπόταμο το 1964
Στις 29 Νοεμβρίου του 1964 περίπου 10.000 άτομα, κυρίως οπαδοί της Αριστεράς, συγκεντρώθηκαν στη σιδηροδρομική γέφυρα του Γοργοπόταμου, προκειμένου να παραστούν στην τελετή για τα 22 χρόνια από την ανατίναξή της από Βρετανούς κομάντος σε συνεργασία με δυνάμεις του ΕΔΕΣ και του ΕΛΑΣ. Η τελετή ήταν επεισοδιακή, καθώς αποδοκιμάστηκαν αξιωματικοί και πολιτικοί της Δεξιάς. Μετά την αναχώρηση των επισήμων και ενώ αποχωρούσε το πλήθος, η έκρηξη μίας νάρκης σκόρπισε τον θάνατο. Απολογισμός 13 νεκροί (ανάμεσά τους κι ένα κοριτσάκι 12 ετών, η Κική Λιακοπούλου από τον Δομοκό).
Οι τραυματισμένοι έφτασαν τους 51, πολλοί ήταν σοβαρά, ενώ φέρετρα μεταφέρθηκαν στο Νοσοκομείο Λαμίας για να εναποτεθούν σ' αυτά οι νεκροί. Το πόρισμα των ανακριτικών αρχών μιλούσε για έκρηξη παλιάς αμερικανικής νάρκης που χρησιμοποιείτο από το στρατό κατά τον Εμφύλιο, η οποία είχε τοποθετηθεί εκεί πριν από χρόνια. Ωστόσο, στα χρόνια που ακολούθησαν δεν έλειψαν οι υποψίες για εσκεμμένη ενέργεια.
Πηγή:
- Βίντεο: Καθηλωτική πτήση πάνω από τον ιστορικό Γοργοπόταμο
http://news247.gr/eidiseis/viral/vinteo-kathhlwtikh-pthsh-panw-apo-ton-istoriko-gorgopotamo.4454727.html
- Η Γέφυρα του Γοργοποτάμου | Gorgopotamos drone Greece
https://www.youtube.com/watch?v=SqaCSkLIFF8
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου