Το «κρυμμένο» εργοστάσιο της Θεσσαλονίκης που φτιάχνει… τρένα!

Δημοσιεύθηκε στις 22 Φεβρουαρίου, 2016 

Ρεπορτάζ: Βαγγέλης Στολάκης

Κουφάρια βαγονιών, μηχανές, φορτία, τροχοί, πόρτες, παράθυρα, βίδες. Βασιλικά βαγόνια με πολυτελείς πολυελαίους και πολυθρόνες και… απομεινάρια του Orient Express, του πρώτου διηπειρωτικού τρένου που διένυε απόσταση 2.740 χιλιομέτρων ξεκινώντας από το Παρίσι. 

Χιλιάδες εξαρτήματα τρένων που εάν συναρμολογηθούν με τον σωστό τρόπο καθιστούν ένα βαγόνι έτοιμο να διανύσει πάνω στις ράγες εκατομμύρια χιλιομέτρων. Όλα αυτά θα τα βρει κανείς στοιβαγμένα το ένα δίπλα στο άλλο σε μια τεράστια έκταση περίπου ογδόντα στρεμμάτων στη δυτική Θεσσαλονίκη εκεί όπου λειτουργεί από το 1945 μέχρι σήμερα ένα εργοστάσιο. Πρόκειται για το εργοστάσιο της Ελληνικής Εταιρίας Συντήρησης Σιδηροδρομικού Τροχαίου Υλικού Α.Ε. (Ε.Ε.Σ.Σ.Τ.Υ. Α.Ε.). Ένα τεράστιο «κρυμμένο» εργοστάσιο στο κέντρο… απόκεντρο της πόλης, στην περιοχή της Μενεμένης.

Το «νοσοκομείο» των τρένων, όπως συνηθίζουν να το αποκαλούν στελέχη και εργαζόμενοι της Ε.Ε.Σ.Σ.Τ.Υ. Α.Ε. βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από την πλατεία Αριστοτέλους. Θα το βρει κανείς στην οδό Γιώργου Κυρίμη, στον αριθμό 1 στο δήμο Αμπελοκήπων Μενεμένης. Χωμένο μέσα στα δέντρα μπορεί και κρύβεται καλά από τα αδιάκριτα βλέμματα των περαστικών. Εξαίρεση αποτελούν οι μόνιμοι κάτοικοι της περιοχής, οι οποίοι όχι μόνο το γνωρίζουν αλλά στο παρελθόν εργάζονταν εκεί. Αν όχι οι ίδιοι, σίγουρα οι πατεράδες και οι παππούδες τους. Παραδίπλα και σε ίση έκταση βρίσκεται και το Μηχανοστάσιο της Ε.Ε.Σ.Σ.Τ.Υ. Α.Ε., της εταιρίας που είναι υπεύθυνη για την συντήρηση και την επισκευή του σιδηροδρομικού τροχαίου υλικού, των χαλασμένων τμημάτων δηλαδή ενός τρένου, με εξαίρεση τις ράγες. Αντίστοιχα εργοστάσια της εταιρίας υπάρχουν στην Αθήνα και σε άλλες περιοχές στην ελληνική επικράτεια.

«Ισιώνει» 300 τρένα το χρόνο

Στο εργοστάσιο σήμερα εργάζονται περίπου 80 άτομα. Οι δόξες του… παρελθόντος όπου στους χώρους του συναρμολογούσαν τα βαγόνια περισσότεροι από 750 υπάλληλοι έχουν περάσει ανεπιστρεπτί. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια πως η… παραγωγή δεν είναι μαζική, αν αναλογιστεί κανείς ότι μέσα σε ένα μήνα περισσότερα από 30 βαγόνια επιδιορθώνονται. Σύμφωνα με τον διευθυντή του εργοστασίου της Ε.Ε.Σ.Σ.Τ.Υ. Α.Ε. στη Θεσσαλονίκη, Βαγγέλη Χρόνη «το χρόνο περισσότερα από 300 βαγόνια και μηχανές τρένων επισκευάζονται».

Όπως αναφέρει στην Karfitsa ο κ. Χρόνης το εργοστάσιο είναι υπεύθυνο για τις προγραμματισμένες (βαριές) αλλά και τις έκτακτες επισκευές που πρέπει να γίνουν στα βαγόνια, τους τροχούς και τις μηχανές των τρένων ….  . «Εμείς εδώ το… ισιώνουμε το τρένο» λέει χαρακτηριστικά ο κ. Χρόνης.

Στο χώρο όπου μας ξεναγούν οι εργαζόμενοι της εταιρίας αντικρίζουμε καμιά δεκαριά κουφάρια τρένων. Έρχονται από την μια πλευρά του εργοστασίου και όταν οι εργασίες επισκευής ολοκληρωθούν θα βγουν… καινούρια από την άλλη. Σύμφωνα με τους εργαζόμενους κάθε τρένο πρέπει ανά τριετία να προχωρά σε προγραμματισμένο service. Η συντήρηση των βαγονιών, φορτηγών οχημάτων, επιβαταμαξών και αυτοκινηταμαξών περιλαμβάνει αλλαγή τροχών, βάψιμο των εξωτερικών και εσωτερικών επιφανειών, αντικατάσταση των καταστραμμένων καθισμάτων και πολλά άλλα. Σύμφωνα με τους ειδικούς τα τρένα συντηρούνται όταν «γράψουν» πάνω από ένα εκατομμύριο χιλιόμετρο από την τελευταία φορά που πήγαν στο… «γιατρό». Υπάρχουν βέβαια και έκτακτες εργασίες συντήρησης, όταν σημειωθεί κάποια σύγκρουση με ΙΧ αυτοκίνητα, αγροτικά, τρακτέρ, ισόπεδες διαβάσεις ή και αγελάδες.

Βαγόνια με… ιστορία

Από τις… δαγκάνες των γερανών που κρέμονται από την οροφή του εργοστασίου έχουν περάσει εκατοντάδες τμήματα και κομμάτια τρένων. Ο διευθυντής του εργοστασίου θυμάται ότι το πιο… γερασμένο βαγόνι που επιδιορθώθηκε στις εγκαταστάσεις της Μενεμένης ήταν τμήμα του Orient Express. Μάλιστα ορισμένα βαγόνια ή η πολυθρόνα που καθόταν η «Φρειδερίκη», όπως μου λένε αστειευόμενοι οι εργαζόμενοι,  της πρώτης διηπειρωτικής σιδηροδρομικής γραμμής που ταυτίστηκε το 19ο αιώνα με την πολυτέλεια και τη χλιδή εξακολουθούν να βρίσκονται στο εργοστάσιο της Θεσσαλονίκης για λόγους ιστορικούς.

Ρωτώ τους υπαλλήλους για προσωπικές ιστορίες μέσα σε τρένα. Πώς να μπορέσουν να ξεχωρίσουν κάποια όταν σχεδόν το σύνολο των βαγονιών που κυκλοφορούν μέσα στη χώρα έχουν περάσει από την… Μενεμένη; Θυμούνται ωστόσο μια περίπτωση τρένου που ήθελε έκτακτη επιδιόρθωση. Μου δείχνουν το βαγόνι. «Μια γυναίκα με τον εραστή της σκότωσαν στη Δράμα τον σύζυγό της. Στη συνέχεια τον έβαλαν μέσα στο ΙΧ αυτοκίνητό του και το παράτησαν πάνω στις γραμμές του τρένου. Το τρένο πέρασε. Κατέστρεψε το όχημα, καταστράφηκε και αυτό. Ήταν θυμάμαι το 2007» σχολιάζουν.

Σε ό,τι αφορά τη διαδικασία επισκευής ενός τρένου, όπως δηλώνει ο μηχανικός Θανάσης Μητακάκης «αυτό λύνεται τελείως και συναρμολογείται από την αρχή». «Για να ολοκληρωθεί η επισκευή ενός βαγονιού απαιτείται περίπου ένας μήνας» συμπληρώνει ο κ. Μητακάκης. Ο εργαζόμενος της Ε.Ε.Σ.Σ.Τ.Υ. Α.Ε. αναφέρει επίσης ότι η εταιρία είναι υπεύθυνη να επισκευάσει ζημιές που μπορεί να προκύψουν κυρίως λόγω ατυχημάτων σε αμαξοστοιχίες του εξωτερικού.

Επίδοξοι επενδυτές

Η εταιρία στο παρελθόν ήταν κομμάτι του ΟΣΕ. Το 2013 αυτονομήθηκε. Η αποκρατικοποίησή της είναι στα προσεχώς (πιθανότατα τον Μάρτιο), καθώς αποτελεί -λόγω της υψηλής τεχνογνωσίας της- εταιρία «φιλέτο» για το ελληνικό δημόσιο με τους Γάλλους, τους Ρώσους και τους Γερμανούς να την «φλερτάρουν» έντονα. Σύμφωνα με τον πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλό της, Στέφανο Αγιάσογλου: «Η εταιρία έχει τη μοναδική τεχνογνωσία στην Ελλάδα για θέματα συντήρησης και ανακατασκευής τρένων. Όχι μόνο των σύγχρονων τρένων αλλά και των ιστορικών, που λειτουργούσαν κάποτε» λέει. 

Υπογραμμίζει ότι: «έχουμε τη δυνατότητα να κατασκευάσουμε ένα τρένο από την αρχή». Ο κ. Αγιάσογλου συμπληρώνει πως «το προσωπικό της εταιρίας είναι εξειδικευμένο με μεγάλη εμπειρία. Οι υπάλληλοί μας έχουν ιδιαίτερη αγάπη σε αυτό που λέγεται σιδηρόδρομος. Έχουν βίτσιο με τα… τρένα και για το λόγο αυτό, παρά τις δυσκολίες ανταπεξέρχονται.  Αυτή την εμπειρία με τους μαθητές του ΟΑΕΔ που δεχόμαστε κάθε χρόνο, έχουμε τη δυνατότητα να την μεταγγίζουμε. Σε επόμενο στάδιο σκοπεύουμε να δημιουργήσουμε τη δική μας σχολή σιδηροδρομικών τεχνικών» καταλήγει ο κ. Αγιάσογλου.

Πηγή:
- Το «κρυμμένο» εργοστάσιο της Θεσσαλονίκης που φτιάχνει… τρένα!
http://www.karfitsa.gr/2016/02/22/to-krymmeno-erostasio-tis-thessalo/